Bartın’ın Amasra ilçesindeki kömür madeninde meydana gelen patlamada 41 işçi yaşamını yitirdi, 6 işçisinin tedavisi sürüyor. Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, patlama ile ilgili Meclis Genel Kurulu’nda yapmış olduğu konuşmada “Amasra’da son denetimin ağustos ayında yapıldığını ve aykırı bir husus tespit edilmediğini” söylemiş oldu.2017 ve 2019 tarihindeki Sayıştay raporlarında tespit edilen durumlara değinen Bakan Dönmez, maden ocağında yaşanmış olan patlamanın dikkatsizlik ve denetimsizlikten kaynaklı olduğuna dair meydana getirilen eleştirilerle ilgili, son meydana getirilen denetimlerde teknik ve yönetimsel düzenlemelere aykırı bir hususun tespit edilmediğini belirtti.
Bakan Dönmez: ‘En küçük bir dikkatsizlik var ise gereği yapılacak’
Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) yatırımının yüzde 33’ünün iş sağlığı ve güvenliğine ayrıldığını ve de tesiste düzenlemelere aykırılık bulunmadığını ifade eden Dönmez, ‘’Olayın tüm boyutlarıyla açıklığa ulaşması için lüzumlu desteği ilgili birimlere vereceğiz. En küçük bir dikkatsizlik var ise gereği yapılacak’’ dedi:”Metangazı miktarı çalışılan ortamda yüksek metangazı şeklinde lanse edildi. Söz mevzusu ifade yanlış. Kömürdeki metan ile havadaki metan miktarı birbirinden farklıdır. Grizu patlamaları ortamdaki metan yüzdesiyle ilgilidir.’’Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in Meclis’te paylaşmış olduğu verilere nazaran; kazadan önceki son kayıtlar incelendiğinde ortamdaki metan gazı oranı ilkin yüzde 1,5 oranına ulaşmış ve güvenlik amaçlı elektrik kesilmiş. 18.09’da son kayıt ise yüzde 1,69 olarak görülmüş.Bu değerlerin bilirkişiler tarafınca inceleneceğini söyleyen Bakan Dönmez, ‘’Görevli kimse çıkartılacak ortaya, kimseyi de gizlemeyeceğiz’’ dedi.
Bartın Amasra’daki patlamayla ilgili Sayıştay raporunda ne diyor?
Patlama sonrasında CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, 14 Ekim’de twitter hesabından Sayıştay Başkanlığı’nın Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun 2019 yılı Denetim Raporunu paylaşarak dikkatsizlik iddialarını gündeme taşımıştı. Sayıştay Denetim Raporu’nda 2019 senesinde müessesenin dengelenmiş üretim derinliğinin artmasının kaza risklerini yükselttiğine ve de gündüz vardiyası haricinde ihtimaller içinde arızalara anında müdahale edilemediğine dair ikazlar söz mevzusu. Sayıştay aynı raporda “kafi sayıda işçi hazırlanmadığı için iş güvenliğinin riske atıldığına” da dikkat çekiyor. Raporda geçen ifadeler şöyleki:”Müessesede, iş zorluğu sebebiyle kanuni gerekliliklerin yerine getirilmesi durumunda işçilerin derhal emeklilik hakkını kullanımı sebebi ile azalan işçi sayısına bağlı olarak, kömür kazı faaliyetinin yapıldığı ayaklarda kafi sayıda işçi düzen edilemediği, bu durumun başta iş güvenliği olmak suretiyle üretim ve işgücü verimliliklerini düşürdüğü görülmüştür.’’
“Firmaya bugüne dek verilen süre uzatımlarının iyi değerlendirilmediği, bir an ilkin kömür üretimine geçme çabasında olmadığı aşikardır”
Gene Sayıştay’ın 2017 yılına ilişkin raporunda ise işçi güvenliği ekipmanlarının kafi olmadığı vurgulanıyor. Bununla beraber, ilgili firmanın hazırlık çalışmalarını tamamlamak yerine bir an ilkin kömür üretimine geçmek için süratli hareket ettiğine dikkat çekiliyor:”Şirket kuyularının insan, araç-gereç, taş ve kömür nakline olanak verecek şekilde teçhiz edilmesi ile ana kat ve taşıma galerilerinde, taşıma, havalandırma, drenaj, elektrifikasyon, basınçlı hava ve erken uyarı sistemlerinin kurularak tam anlamıyla çalışır hale getirilmesinin de vakit alacağı anlaşılmaktadır. Firmaya bugüne dek verilen süre uzatımlarının iyi değerlendirilmediği, bir an ilkin kömür üretimine geçme çabasında olmadığı aşikardır.’’Meclis Genel Kurulu’nu bilgilendiren Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bu raporlara ilişkin de izahat yapmış oldu. Bakan Dönmez, Soma ve Ermenek’te yaşanmış olan maden patlamaları sonrasında alınan önlemleri söyledi.”2017 ve 2019 yılları Sayıştay raporlarında yer edinen ‘solunabilir ve patlayabilir tozla savaşım’ başlığı altındaki hususların dikkate alınmadığı iddiası ortaya atılmıştır. Bu iddiaya ilişkin ölçümler ve kontroller tam yapılmakta ve mevzuatta belirtildiği seviyede tutulmaktadır. İkinci olarak; Soma ve Ermenek kazalarından sonrasında mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK’da iyileşmeler yapılmadığına dair iddialar atıldı. Tüm müesseselerde bulunan toplam 200 kilometrelik bu yeraltı açıklıklarında yaşam hattı tesis edildi. Yeraltı ferdi kurtarıcı maske değişiklik istasyonları kuruldu. Tüm iş süreçleri için risk değerlendirme yükümlülüğü getirilmiş, bu husus kurum tarafınca titizlikle takip edilmiştir.”Çalışan ekiplerin her birisinin elinde gaz dedektörleri bulunduğunu, ek olarak çalmış olduğu ortamlarda durağan(durgun) tesis edilmiş dedektörlerin de bulunduğunu açıklayan Bakan Dönmez, bunların ışıklı ve sesli uyarı yaptığını dile getirdi.Bakan Fatih Dönmez, bir sinyal hattıyla, işletmenin üstünde, merkezi gaz seyretme sistemi kurulduğunu, devamlı operatörler ve süpervizörlerin bu durumu izlediğini vurgulayarak, verilerden herhangi birisinde uyuşmazlık olması halinde de birbirinden teyit ettiklerini aktardı.Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı da bu haftaki Dezenformasyon Bülteni’nde Bartın’da yaşanmış olan maden kazası ile ilgili kamuoyuna yansıyan haberlere ve içeriklere yer verdi.”Bartın’da, Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Kuruluş Müdürlüğü’nde meydana gelen kazaya ilişkin, “Sayıştay raporlarındaki uyarı ve tavsiyeler dikkate alınmadı” iddiası doğru değildir. Bazı basın gösterim organlarında yer edinen haberlerde, Sayıştay raporundaki genel bilgilendirmeler, “grizu patlaması riski tespit edildi” şeklinde yorumlanmıştır. Madenlerde yönetmelik ve mevzuatların uygulanmasına yönelik veriler, tüm iddiaları çürütür niteliktedir. İddiaların aksine, söz mevzusu Sayıştay raporlarındaki tavsiyeler dikkate alınmış, hatta mevzuatın gerektirdiğinden daha çok önlem alınmıştır.”
”Degaj yönergesinin dikkate alınmadığı’ iddiası doğru değildir”
Dezenformasyonla Savaşım Birimi, Bartın’daki maden kazasıyla ilgili, ‘degaj yönergesinin dikkate alınmadığı’ iddiasını ile şu izahat ile yalan olduğunu beyan etti. ”Söz mevzusu yönerge, 6331 Sayılı İş Sağlığı, Güvenliği Kanunun 30’uncu maddesine nazaran çıkarılan 16/9/2013 28770 sayılı Resmi Gazete’de piyasaya çıkan Maden İş Yerlerinde İş Sağlığı, Güvenliği Yönetmenliğine dayanılarak hazırlanmıştır. Sayıştay’ın 2019’da hazırladığı raporda, olası risklere karşı genel bir yaklaşımda bulunulmuştur. “Kurum Degaj Yönergesi hükümlerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir” ifadesi, tespit değil bilgilendirme amaçlıdır. Kurumun bu kapsamdaki tüm işlemleri Emek verme Bakanlığı İş Teftiş Kurumu ve MAPEG ekiplerince denetlenmekte ve titizlikle takip edilmektedir. Sayıştay’ın belirttiği Kurum Degaj Yönergesi’ne tam uyumla, madencilik faaliyetleri yürütülmektedir.”
Maden patlaması ile ilgili soruşturma sürüyor
Vakayla ilgili adli soruşturma kapsamında Amasra Cumhuriyet Savcılığı’nda görevli savcı sayısı, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) tarafınca 6’ya çıkarıldı.Bu kapsamda Bartın Cumhuriyet Savcısı Ozan Mert Alıcı, “3 ay geçici süreli yetki” ile soruşturmada vazife meydana getirecek.Emek verme ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı da patlamaya ilişkin iş müfettişlerinden oluşan soruşturma ekibini, iş güvenliği uzmanları ile beraber 6 kişiye çıkararak genişletti.Patlama sonrasında güvenlik sistemlerinin de yer almış olduğu tüm teknik cihazlara soruşturma kapsamında el konulmuştu. Teknik cihazların kafi olup olmadığı bilirkişi tarafınca incelenecek.
Yoruma kapalı.