İnsan hakları örgütleri, aylardır yönetim karşıtı protestoların devam etmiş olduğu İran’da Mahsa Amini eylemleriyle ilgili ilk idamın gerçekleşmesi sonrası çok sayıda İranlının daha idam edilme riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunmuş oldu.Muhsin Şikari adlı 23 yaşındaki göstericiye verilen idam cezası 8 Aralık perşembe günü infaz edilmişti.Hak örgütleri, ‘göstermelik yargılama’ olarak niteledikleri hukuki sürecin acil ile yürütüldüğünü ve haksız bir karar bulunduğunu belirtti. Ülkede ortalama 3 aydır devam eden gösteriler sebebiyle 6’sı Tahran’da 5’i de Elburz eyaletinde olmak suretiyle 11 kişi idama mahkum edildi. İnsan hakları savunucuları ve örgütleri, 10’dan fazla kişinin daha idam cezası alabilecek suçlamalarla karşı karşıya bulunduğunu belirtti. New York merkezli İran İnsan Hakları Merkezi (CHRI) İcra Direktörü Hadi Ghaemi, “Yabancı hükümetler İran’a yönelik diplomatik ve ekonomik yaptırımları ciddi oranda arttırmadığı sürece, dünya bu katliama yeşil ışık yakacaktır.” sözleriyle internasyonal toplumdan sesini yükseltmesini istedi. Internasyonal Af Örgütü, Tahran yönetiminin 22 yaşındaki Mahan Sadrat’ı “adaletsiz yargılamadan” bir tek bir ay sonrasında “idam etmeye hazırlandığını” bildirdi. Protestolar esnasında bıçak çekmekle suçlanan Sadrat, mahkemede bu suçlamaları şiddetle reddetmişti.Af Örgütü, Sadrat’ın, cumartesi günü Kerac kentindeki Rajai Şehr Cezaevine nakledilmesinin “infazının kısa sürede gerçekleştirilebileceği endişelerine yol açtığını” bildirdi. Sadece gün içinde İran yargı makamlarından meydana getirilen açıklamada, “kamu güvenliğine karşı kabahat işlemek kastıyla eylemde bulunmak” suçlamasıyla idama mahkum edilen Mahan Sadrat’ın cezasının askıya alındığı bildirildi.
‘Göstermelik duruşmalar’
Oslo merkezli ‘İran İnsan Hakları’ isminde STK, Sadrat’ın yargılamasına ilişkin açıklamasında, “Öteki tüm idam mahkumları benzer biçimde, sorgulamalar, yargılamalar ve göstermelik duruşma esnasında avukatına erişimine bile izin verilmedi” ifadelerine yer verdi. Af Örgütü, protestolar sebebiyle tutuklanan bir başka genç Sahand Nurmuhammadzade’nin yaşamının da “Asla mahkeme ve duruşmayı andırmayan süratli yargılama sonrası” risk altında olduğu uyarısında bulunmuş oldu.Teşkilat, Nurmuhammadzade’nin kasım ayında “otoyol korkuluklarını yıkmak ve çöp tenekeleri ile lastikleri ateşe vermek” suçlamalarıyla idama mahkum edildiğini aktardı. Aynı cezaya çarptırılanlar içinde 24 yaşındaki Kürt rapçi Saman Seyedi de bulunuyor. Seyedi’nin anası toplumsal medyada yayınladığı bir videoda “benim oğlum sanatçı, isyancı değil” diyerek oğlunun yaşaması için yetkililere yalvarmıştı.İranlı yargı yetkilileri geçen ay rejim karşıtı protestolara destek veren bir başka muhalif rapçi Toomaj Salehi’nin “yeryüzünde fesat çıkarmakla” suçlandığını ve ölüm cezasına çarptırılabileceğini bildirmişti.İran Ceza Kanunu’na gore, “yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak (ifsad fi’l arz)” ve “devlete karşı cenk açmak (muharebe)” benzer biçimde suçlarla itham edilenler idam istemiyle yargılanıyor ve çoğu zaman haklarında idam kararları veriliyor.’İran İnsan Hakları’ isminde Oslo merkezli sivil cemiyet kuruluşuna gore İran’da Mahsa Amini protestolarının başlamasından bu yana minimum 458 kişi güvenlik görevlileri tarafınca öldürüldü. Birleşmiş Milletler verilerine gore 14 bin kişi de gözaltına alındı.
Yoruma kapalı.