İsveç ile Finlandiya’nın Ukrayna işgali sonrası NATO’ya mayıs ayında yapmış olduğu üyelik başvurusunun Şimal Atlantik Paktı’na “en süratli katılım” olması bekleniyordu.NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, her iki İskandinav ülkesinin katılımının süratli bir halde olacağını öngörmüştü. Sadece aradan geçen ortalama 10 ayda her iki ülkenin üyelik süreciyle ilgili belirsizlik sürüyor.Madrid’de haziran ayındaki NATO toplantısında aday ülkeler ve Ankara içinde gerçekleşen üçlü görüşmeler sonrası Türkiye vetosunu çekmişti.Sadece 19 Aralık’ta İsveç yargı makamlarının gazeteci Bülent Keneş’in iadesine izin vermemesi müzakerelerdeki ivmeyi yavaşlattı.Kararın peşinden, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 22 Aralık’ta İsveçli mevkidaşı Tobias Billstorm’e “Hemen hemen daha istediğimiz adımlar atılmadı. Somut adımlar görmek istiyoruz” diyerek bu ülkelerin üyeliklerini kısa sürede kabul etmeyeceklerinin sinyalini verdi.
Süreç daha ne kadar uzayabilir?
Türkiye, İsveç ve Finladiya’da PKK’lı ve Gülen yapılanmasıyla bağlantılı olduğu belirtilen bazı kişilerin iadesini talep ediyorTerörle daha etkin savaşım için için 1 Ocak’ta yeni bir kanun yürülüğe koyan İsveç hükümeti “NATO üyeliği için üstüne düşeni yaptıklarını” belirtiyor.Stockholm Üniversitesi’nde Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Paul Levin, euronews’e yapmış olduğu açıklamada, “Bu adımlar atılmasaydı, Ankara’nın bu mevzuda ilerlemesi pek mümkün değildi” dedi.”İsveç Anayasa Mahkemesi iade mevzusundaki görüşünü değiştireceğini sanmıyorum” diyen Paul Levin, Anayasa Mahkemesi’nin bilhassa son yirmi senedir kendi devletlerinde ‘işkence ile karşı karşıya kalabilecek’ kişiler için meydana getirilen iade taleplerini reddetiğini belirtiyor.
“Bu veto Türkiye’nin ABD’ye baskısı”
Finlandiya Internasyonal İlişkiler Enstitüsü Türkiye Analisti Toni Alaranta bu görüşe katılıyor. euronews’e verdiği demeçte Alaranta, “Bu yalnız İsveç ve Finlandiya ile ilgili bir sorun değil, bu Türk hükümetinin ABD’ye YPG’ye verdiği silahlar mevzusunda yapmış olduğu baskı” diyor ve ekliyor:”Finlandiya’da bir çok insan Türkiye ile ABD arasındaki meseleleri çözemeyeceğimizi düşünüyor”
“Türkiye’nin ne kadar problem yaratabileceğinin bir sınırı var”
Levin’e nazaran, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya iştirakı Avrupa’nın kuzeyinde ortak bir entegrasyon yaratacağı için tüm NATO üyeleri için ehemmiyet taşıyor.Levin, “Türkiye’nin veto durumu uzarsa, kendisini yalnızlaşmış bir halde bulabilir ve NATO üyeleri uzun solukta başka çözümler aramaya başlayabilir” dedi.NATO’da bir ülkeyi üyelikten çıkarma şeklinde bir prosedürün olmadığını belirten Levin, “Sadece Türkiye’nin ittifak için ne kadar problem yaratabileceğinin de bir sınırı bulunduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.İsveçli uzman, “Erdoğan’ın zafer duyuru etmektense ertelemeye devam etmenin daha pahalıya mal olacağını anladığı noktaya yaklaştığımıza inanıyorum” diyerek Ankara’nın iki ülkenin üyeliğini daha fazla uzatmadan kabul edebileceği görüşünü dile getirdi.İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik sürecinin bu kadar uzamasının Türkiye’deki seçimlerle de bağlantısı bulunduğunu düşündüğünü belirten Levin, “NATO süreçi seçimler için kullanılırsa, zamanlamasını kestirmek hakikaten zorlaşır cünkü bu durum kendi dinamiklerini yaratabilir ve oldukça uzun sürebilir” görüşünü dile getirdi.NATO üyeliğinin zamanlaması mevzusunda spekülasyondan uzak durduğunu belirten Alaranta ise “Şu sebeple bunun iç politikada bir tür koz olarak kullanılmaya çalışıldığına dair yaygın bir görüş de var” dedi.
Türkiye “evet” diyince ne olacak?
İsveç ve Finlandiya, NATO üyesi 30 ülkenin de onayını gerektiren katılım icin Macaristan ve Türkiye’den hemen hemen onay almadı.Macaristan ve Turkiye’nin onay vermesi sonrası NATO Genel Sekreti Jens Stollenberg yeni üyeleri Şimal Atlantik Antlaşması’na katılmaya çağrı edecek.Bu aşamanın tamamlanması sonrası NATO’ya üye ülke sayısı 32’ye yükselecek.
Yoruma kapalı.