Kosova ile Sırbistan arasında gerilim: AB ve NATO’ya müdahale çağrısı
Kosova’nın kuzeyinde etnik Sırpların yoğun yaşamış olduğu bölgede cumartesi günü (10 Aralık) başlamış olan gerginlik ikinci gününde devam ediyor. Kosova polisi ve medyası, ülkenin kuzeyinde tansiyonun yüksek bulunduğunu, gece süresince tabanca ve patlama seslerinin duyulduğunu, Sırpların yolları kapattığını sadece vakada can kaybı ve yaralanan olmadığını aktardı.Kosova Başbakanı Albin Kurti, geçtiğimiz günlerde çekilme eden ve arkasından tutuklanan Sırp kökenli bir polis memuruna destek amacıyla başlamış olan ve silahların konuşmuş olduğu gosteri sonrası Sırp eylemcilerce yollara konulmuş olan barikatların pazar akşamı itibariyle kaldırılması emirini verdi.Ek olarak NATO’ya bağlı KFOR misyonunu müdahaleye çağıran Kurti, barikatların kaldırmasını istedi. Başbakan Kurti, “KFOR’u gezi özgürlüğünü güvence etmeye (ve barikatları kaldırmaya) çağırıyoruz… KFOR bunu sonlandırmak için birazcık daha çok vakit istedi, bekliyoruz.” ifadesini kullandı.Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in Kosova’da NATO öncülüğündeki sulh gücünden, Sırp nüfusun yoğun olduğu kuzeye bin Sırp askerinin konuşlandırılmasına izin vermesini isteyeceğini söylemesinden sonrasında da yollar ağır araç ve kamyonlarla kapatıldı.Vucic, pazar günü yapmış olduğu açıklamada, Kosova’daki Sırplara mesajının ‘Teslimiyet yok, teslimiyet olmayacak’ yönünde olacağını söylemiş oldu ve Sırpların kendilerini Kosova güvenlik güçlerinden korumak için barikatları oluşturmak zorunda kaldıklarını iddia etti.Ayrıca cumartesi günü geç saatlerde Kosova polisi, Sırbistan sınırındaki bir göle yakın değişik noktalarda ateş altına alındıklarını duyurdu. Polis, kendini korumak için çaba sarfetmek için ateşe karşılık vermek zorunda kalmış olduğu, vakada herhangi bir yaralanma vakası olmadığını bildirdi.Kosova Polisi, daha ilkin yapmış olduğu açıklamada, yollara konulmuş olan barikatlar sebebiyle Bernjak ve Jarinje sınır kapılarının kapandığını bildirerek, vatandaşlara öteki sınır kapılarını kullanmaları çağrısında bulunmuştu.Kosova Başbakanı Albin Kurti, Belgrad’ı Kosova’yı istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçladı. Sırbistan’ın ikili ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik AB arabuluculuğundaki diyaloğu sona erdirmeye ve Belgrad’ın Rusya ve Çin’den destek almayı ummuş olduğu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne götürmeye çalıştığını dile getirdi.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Ulusal Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı
Rus haber ajansına bakılırsa, Kosova Başbakanı Kurti’nin barikatların kaldırılması yönünde mühlet vermesinin arkasından Sırp önder Vucic, Ulusal Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı. Vecherne Novosti gazetesine bakılırsa, Kosova Güvenlik Konseyi toplantısının arkasından Kurti, Quint ülkelerine (ABD, İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya) çevrimiçi bir toplantı esnasında Sırplardan pazar akşamına kadar Kosova ve Metohija’nın kuzeyindeki otoyollardan barikatları kaldırmalarını talep ettiğini aksi halde Kosova polisinin devreye gireceği uyarısında bulunduğunu aktardı.
Sırbistan Başbakanı AB’yi ‘Kosova’da görevini halletmeye’ çağırdı
Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic ise Quint ülkeleri ve Avrupa Birliği’ne barikatları kaldırmak yerine barikatların niçin kurulduğunu anlamaya emekleri ve işlerini halletmeye başlamaları çağrısında bulunmuş oldu.Twitter hesabından izahat meydana getiren Brnabic, “Görünüşe bakılırsa Quint, AB, Josep Borrell ile beraber Kosova ve Metohija’nın kuzeyindeki barikatların yasa dışı oldukları için kaldırılması icap ettiğini belirtiyor. İlginçtir ki, Sırpların tutuklanmasının yasa dışılığıya da Kosova polisinin tüfeklerle / uzun namlularla kuzeydeki Sırpların çoğunlukta olduğu belediyelere girerek Brüksel Anlaşmasını ihlal etmesi mevzusunda sesleri çıkmıyor.” sözleriyle AB ve ABD’ye tepki gösterdi. Brnabic’e bakılırsa Albin Kurti’nin Kosova’da iktidara gelmesinden bu yana Sırplara yönelik saldırılar yüzde 50 oranında arttı.Sırp Başbakan, barikatlardaki insanların “protestolarını dile getirdiklerini ve bunu barışçıl bir halde yaptıklarını” iddia etti. Brnabic, “seslerini duyurabilmelerinin tek yolu ne yazık ki barikatlar” savunmasında bulunmuş oldu.
Kosova’da EULEX devriye ekibi ses bombası saldırısına uğradı
Öte taraftan Avrupa Birliği Hukukun Üstünlüğü Misyonuna (EULEX) bağlı devriye ekibinin, Kosova’nın kuzeyindeki Zveçan Belediyesine bağlı Rudare bölgesinde mahalli Sırplarca kurulan barikatlar yakınında ses bombasıyla saldırıya uğramış olduğu bildirildi.EULEX’ten meydana getirilen açıklamada, cumartesi akşamı meydana gelen saldırıda yaralanan olmadığı ve hasar oluşmadığı kaydedildi.EULEX ile NATO’nun Kosova Sulh Gücü (KFOR) ekipleri, Rudare’de Kosovalı Sırplarca kurulan barikatların yakınında konuşlu bulunuyor.
AB ve NATO’dan Kosova’daki sertlik vakalarına tepki
Avrupa Birliği ve NATO, Kosova’nın kuzeyindeki sertlik vakalarına ve AB’nin Hukukun Üstünlüğü Misyonu’na (EULEX) saldırılara tepki gösterdi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Twitter hesabından yapmış olduğu açıklamada, “AB, EULEX’e saldırıları ya da kuzeydeki sertlik içeren kabahat eylemlerini tolere etmeyecek.” ifadesini kullandı.Borrell, paylaşımında, “Barikatlar, Kosova Sırp gruplarınca derhal kaldırılmalıdır. Sükunet tekrardan sağlanmalıdır. EULEX, Kosova makamları ve KFOR ile koordinasyonu sürdürecektir. Tüm erkek oyuncular gerilimin tırmanmasından kaçınmalıdır.” ifadelerine yer verdi.
NATO kınadı
NATO Sözcüsü Oana Lungescu da Twitter’dan, NATO müttefiklerinin, EULEX’i dün geceki devriyesi esnasında hedef alan saldırıları kınadığını duyurdu.Paylaşımda, “Bu tür saldırılar kabul edilemez ve sorumlulardan hesap sorulmalıdır.” denildi.
Bölgede gerginlik
Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını duyuru eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor. Kosova’nın kuzeyindeki 4 belediyede 18 Aralık’ta yapılması planlanan erken genel seçim öncesi gerginlik tırmandı.Dün gece (10 Aralık) saatlerinde bölgede yaşayan Sırplar tarafınca barikatlar kurularak kapatılan sokaklara yakın bir alanda devriye gezen EULEX ekibine ses bombalı hücum düzenlenmişti.Bölgede vazife meydana getiren polis memurlarına da ateş açılmıştı.Kosova, 2008 senesinde bağımsızlığını duyuru ederek Sırbistan’dan ayrıldı. 1998-99 yılındaki harpte Arnavut nüfusu korumak için ülkeye müdahale eden NATO ve Batı’nın desteği ile bağımsızlığını duyuru eden Kosova’nın yeni pozisyonu Sırp yönetimi tarafınca kabul edilmedi.
Kosova-Sırbistan anlaşmazlığı
Kosova’nın, ülkenin kuzeyindeki Sırp sözü geçen bölgelerde güvenlik güçlerinin mevcudiyetinin artırıldığını bildirmesi üstüne Sırbistan ve Kosova, bir kez daha gerilmişti.Sırp nüfusun yoğun yaşamış olduğu Kosova’nın kuzeyindeki 4 belediyede 18 Aralık’ta yapılması planlanan erken genel seçim öncesi iki ülke, bir kez daha karşı karşıya geldi.Mahalli medyadaki haberlerde, Kosova’nın kuzeyinde durumun sakin sadece gerilmiş olduğu ifade ediliyor.Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını duyuru eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor.Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, Avrupa Birliği arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve sonucunda iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışıyor.Öte taraftan, Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, dün akşam yapmış olduğu açıklamada, ülkenin kuzeyinde yer edinen 4 belediyedeki erken mahalli seçimlerin Nisan 2023’e ertelendiğini duyurdu.
Yoruma kapalı.