Rusya’nın hava saldırılarıyla elektrik ve su şebekesi mühim seviyede ziyan olan Kiev hükümeti yaralarını sarmaya çalışırken, Ukrayna halkı 90 yıl ilkin Stalin’in desteklediği ve milyonlarca kişinin ölümüne neden olan kıtlık felaketini andı.Ukrayna, açlığa zorluk çeken milyonlarca kişinin yaşamını kaybetmesinin soykırım olarak tanınmasını isterken, Kiev’e destek veren batılı ülkelerin sayısı artıyor.Stalin, 1932 yılının kasım ayında Ukrayna’da kamulaştırılan çiftliklerdeki tohumluklar da dahil olmak suretiyle tüm tahıl ve hayvanları toplatmış ve bunu takip eden aylarda ülkede görülen büyük kıtlık sebebiyle milyonlarca Ukraynalı yaşamını kaybetmişti.
Holodomor ‘soykırım’ mı?
Ukrayna dilinde Holodomor, “açlıktan ölüm” anlamına geliyor. Sovyetler Birliği döneminde Josef Stalin’in iktidarı esnasında “büyük kıtlık” anlamına da gelen Holodomor felaketinde iki yıl içinde minimum 3 milyon şahıs yaşamını yitirdi.Holodomor’u ‘soykırım’ olarak niteleyen Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Francis, bir konuşmasında “1932-1933’te Stalin’in yapay olarak yol açmış olduğu, açlıktan yok etme katliamı. Bu soykırımın kurbanları için ve bugünkü saldırganlık sonucu şehit olan pek oldukça Ukraynalı çocuk, hanım ve yaşlı için yakarma edelim.” ifadesini kullandı.Papa Francis’in Ukraynalıların bugün yaşadıklarını Stalin dönemindeki Holodomor trajedisiyle ilişkilendirmesi Katolik dünyasında geniş yankı uyandırmıştı.Sadece kıtlığın bir “soykırım” teşkil edip etmediği mevzusunda tarihçiler bölünmüş durumda. Temel sual Stalin’in Sovyetler Birliği’ne karşı bir bağımsızlık hareketini bastırmak için Ukraynalıları kasten öldürmek isteyip istemediği yada organik koşulların yanı sıra kıtlığın oluşmasında hükümetin kasti bir rolünün bulunup bulunmadığı.Her halükarda 90 yıl ilkin yaşanmış olan “büyük açlık” Ukraynalıların Sovyet Rus yönetimine karşı süregelen “kinlerinin” tohumlarını attığına inanılıyor.
Holomodor ne vakit anılıyor?
Sovyet rejiminin 1932-1933 yıllarında Ukrayna topraklarında milyonlarca insanı aç bırakarak ölüme zorladığı Holodomor trajedisi bu ülkede her yıl kasım ayının son cumartesi günü anılıyor.Ukrayna tarihinin en acı vakalarından biri kabul edilen trajedi, 1932-1933’te Sovyetler Birliği’nin lideri Josef Stalin’in ‘kolektivizm’ politikası sonucu yaşandı.Stalin, Sovyet sisteminin toplumsal ve ekonomik politikaları gereği Ukrayna’da köylüleri birleşke ziraat uygulamasına zorladı. Uygulamaya tepki gösteren köylünün üretimi yavaşlatmaya yönelik eylemlerine rağmen, 1932’de üretimin azalacağını hesaplayan Sovyet yönetimi, baskıyı sürdürdü.Köylüden daha çok buğday hasadı isteyen yönetim, gönderilmiş olduğu silahlı devlet görevlileriyle mevcud tüm hasada, tohumluk buğdaylara ve köylünün kendi ihtiyacı olarak kullandığı buğdaya el koydu. İzlenen baskı politikaları milyonlarca köylüyü aç bıraktı.Açlığa itilen köylünün bulunmuş olduğu bölgeden çıkması zorla izin verilmediği şeklinde bu topraklara dışarıdan giriş de yasaklandı. Yurt dışından gelen yardımlar reddedildi.
Holodomor: Kaç şahıs yaşamını yitirdi?
Ukrayna Ulusal Bellek Enstitüsü verilerine nazaran 1932-1934 yıllarında Ukrayna nüfusunun yüzde 13’üne karşılık gelen ortalama 4,5 milyon şahıs kıtlıktan yaşamını yitirdi. Kurbanlar içinde 10 yaşından ufak ortalama 1 milyon çocuk ve 600 bin civarında anne karnında bebek olduğu rapor ediliyor.Ukrayna başta olmak suretiyle Sibirya, Kazakistan, Kafkasya ve öteki bölgelerle, tüm Sovyetler Birliği’nde o dönemde toplamda 8 milyona yakın şahıs açlık ve kıtlık sebebiyle yaşamını yitirdi.Bu vaka sonrası, Sovyet sistemine yönelik herhangi bir çekince oluşması ihtimaline karşı binlerce devlet görevlisi Ukrayna’ya gönderildi. Stalin, milyonların yaşamını kaybetmiş olduğu açlık ve kıtlık sonucu Ukrayna’yı tamamen kontrolü altına aldı.
Holodomor’u soykırım olarak tanıyan ülkeler hangileri?
Şu ana kadar ABD ile beraber 16 ülke Holodomor’u “soykırım” olarak tanıdı. Holomodor Müzesi’ne nazaran Ukrayna’nın yanı sıra 16 devlet bunu soykırım olarak tanıyor. Bu ülkelerin Avustralya, Ekvator, Estonya, Kanada, Kolombiya, Gürcistan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Meksika, Paraguay, Peru, Polonya, Portekiz, ABD Birleşik Devletleri ve Vatikan. Arjantin, Şili ve İspanya şeklinde öteki bazı ülkeler ise bunu “bir imha eylemi” olarak kınadı.
Stalin Holodomor’u inkar etti mi?
Stalin ve Sovyetler Birliği rejimi hiçbir vakit Holodomor’u “soykırım” olarak tanımadı. Bu mevzunun Sovyetler Birliği’nde tartışılması bile senelerce bastırıldı.Bugünkü Rus hükümeti ise yaşananların vehametini kabul etmeye yanaşmadı.Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, basına yapmış olduğu bir açıklamada, “açlığı soykırım olarak vasıflandırmak zamanı gelişmelere aykırı” diyerek Moskova’nın mevzuya bakışını dile getirdi.
Yoruma kapalı.