Türkiye ve AB: Yakın gelecekte karşılıklı ilişkilere bakış
Yorum sayfamızda gösterilen makaleler, euronews’in editoryal görüşünü yansıtmaz.
Türkiye, onlarca senedir AB’nin mühim bir ekonomik ortağı oldu sadece bilhassa 2022’de internasyonal siyaset arenasında yaşanmış olan son gelişmeler, yakın dostların ve müttefiklerin etrafımızda olmasının ne kadar mühim bulunduğunu kanıtladı. Bu senenin başlarında Rusya Federasyonu’nun Ukrayna’yı işgali, değişik düzeylerde ve birçok mevzuda oldukca sesli tartışmalara karşın, insanlık, demokrasi, egemenlik ve toprak bütünlüğü söz mevzusu olduğunda dünyanın ortak yaklaşımla yönlendirilen birliğini gösterdi. Son olarak Türkiye ve İsrail de dahil olmak suretiyle birçok ülke, Rusya söz mevzusu olduğunda, “değişken geometri” dış siyasetleri ile aynı perspektifi paylaştıklarını, ilk olarak barışı, refahı ve insanlık onurunu güvence altına aldıklarını açıkça belirtmiş ve her insana göstermişlerdir. Bu durum, Avrupa’nın insan hakları ihlallerine yönelik eleştirilerinin arttığı ve Türkiye’de medya özgürlüğünün bozulmuş olduğu bu günlerde ayrı bir ehemmiyet taşımaktadır.Türkiye ve AB, internasyonal arenadaki kargaşa ve bunalımlı gelişmelerde de, bilhassa çeşitli güvenlik sorunları ve oldukca taraflı ekonomik ortaklıklar çerçevesinde beraber emek harcama ihtiyacı söz mevzusu olduğunda, oldukca uzun bir süredir birbirine yakın durmaktadır. Türkiye’nin hem Karadeniz bölgesinin hem de Ortadoğu ve Afrika’nın istikrarına ilişkin duruşu, ülkenin internasyonal arenada artan stratejik önemini kanıtlamaktadır. Türkiye, ekonomik ve güvenlik çıkarlarını geniş bir coğrafyaya yansıtan bölgesel bir güçtür.İçeride, iç politika sahnesinde ise, Türkiye bazı ekonomik ve politik zorluklarla karşı karşıyadır. Covid sonrası dönemde öteki ülkelere benzer şekilde, liranın düşmesiyle beraber yüksek enflasyon birçok insanı yoksulluk sınırına yaklaştırmaktadır. Toplumsal gruplar arasındaki derin uçurumlar, hemen sonra toplumda kutuplaşmanın artmasına niçin olmaktadır. Gelecek yıl yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri ile ilişkili olarak değerledirildiğinde, bu durum Türkiye’nin istikrarı üstünde ihtimaller içinde derin tesirleri olan kaygı verici bir unsur olarak ortaya çıkmaktadır. Bununla beraber, ağırlıklı olarak genç Türk nüfusun büyük çoğunluğunun aynı Avrupa değerlerini içselleştirmesi ve paylaşması, yalnızca aramızdaki köprüyü temsil etmekle kalmayıp, hem de ümit ederim her ne olursa olsun, bir halde seçim sonucuna yönelik tepkide mühim bir rol oynayabilir. Asla kuşku yok ki, Türk milletinin seçimi kendi elindedir ve demokrasinin yalnız biçim olarak değil, fiilen de yaşatılmasına yönelik yol ve istikamete karar verecektir. Türkiye sivil toplumu AB’de de güçlüdür ve insanları daima bir araya getiren umudu simgelemektedir. Biz daima “Birlikten kuvvet doğar” deriz.Şüphesiz ki Türkiye, ekonomik ve zihinsel olarak, fakat hem de aynı insani ve güvenlik perspektiflerini paylaşmış olduğu için daima Avrupa ailesine ilişik olmuştur. Bu gerçek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 6 Ekim 2022’de Prag’da Çekya’nın AB Konseyi Dönem Başkanlığı tarafınca düzenlenen gayrı resmi AB zirvesine katılımıyla da ispatlanmıştır. Bu zirvede, AB üyesi olmayan 17 ülkenin liderleri, bilhassa dünyanın tehlikeli sonuç altyapısı ve korunması ile ilgili acil güncel mevzular ve ek olarak Avrupa Siyasal Topluluğu olarak malum, AB ve AB üyesi olmayan ülkeler arasındaki karşılıklı işbirliğinin yeni formatı da dahil olmak suretiyle Avrupa’nın geleceğini tartıştı. Bu zirve, Avrupa tartışmalarında onlarca defa vurguladığımız şeklinde, Türkiye yada İngiltere şeklinde ülkelerin Avrupa’nın gelecekteki istikrarı, güvenliği ve refahı için olmazsa olmaz bir role haiz bulunduğunu ve bu doğrultuda stratejik diyaloğumuzu ve işbirliğimizi geliştirmemiz icap ettiğini bir kez daha kanıtladı.Ukrayna savaşı, bu dünyada sulh ve istikrar başta olmak suretiyle hiçbir şeyin bahşedilmediğini gösteriyor. Türkiye, Çek Cumhuriyeti ve öteki birçok ülke ile beraber, saldırganın saldırmış olduğu ülkenin yanında olmanın önemini açıkça ortaya koydu. Bugün, Rusya’nın Ukrayna topraklarındaki acımasız saldırısının en başından beri, Çek Cumhuriyeti’nin 2022’deki sığınmacı dalgasıyla başa çıkma mevzusunda etkili bulunduğunu söyleyebiliriz. Bu kapsamda, mevcut tüm kaynakların seferber edilmesi temel olarak anında etkili olmaya başlamış, eğitime ve sağlığa erişimlerine, işgücü piyasasına katılımlarına ve ilgili Avrupa toplumlarına başarıya ulaşmış bir halde entegre olmalarına destek olmak için hanım ve evlatların korunmasına öncelik verilmiştir. Sadece başka zorluklarla da karşı karşıyayız.İçinde bulunduğumuz kış birçok suali gündeme getiriyor. Sözgelişi, Rus gazına, petrolüne ve kömürüne olan bağımlılığımızdan iyi mi kurtulabiliriz? Stratejik konumu ve ekonomik potansiyeli açısından Türkiye ile enerji dönüşümü, lojistik, kaynak çeşitlendirmesi, düşük emisyonlu ve yenilenebilir enerji projelerine yönelik ilerlemeyi hızlandırma ihtiyacı da dahil olmak suretiyle enerji tasarrufu üstünde çalışmak, beraber odaklanmamız ihtiyaç duyulan ana konulardır. Türkiye hem de Rusya rejimi ile Ukrayna arasındaki tehlikeli sonuç arabulucu rolünü oynamak için söyleyecek oldukca şeyi olan ve oldukca şey meydana getiren mühim bir ortaktır. Rusya’nın bu saldırgan eyleminin yakında sona ermesi ve Ukrayna halkının tekrardan barışa ulaşması için elimizden gelenin en iyisini yapmak suretiyle beraber çalışmalıyız.Artan mahalli çatışmalar ve bununla beraber artan yoksulluk, Avrupa’ya gelen sığınmacı dalgalarına yol açmakta ve toplumlarımız üstündeki ekonomik ve güvenlik baskısını artırmaktadır. Maalesef bunun tek taraflı bir çözümü bulunmuyor. Sürdürülebilir çözümleri başarıya ulaşmış bir halde kolaylaştırmak için deneyimlerimizi ve kaynaklarımızı paylaşmamız gerekiyor.Krizlerin patlak verdiği dünyanın değişik yerlerindeki gerekseme sahibi insanlara onurlu yaşam koşulları sağlamak için gereksinim duyulan temel hizmetlerin sağlanmasıyla beraber yürütülen oldukca kapsamlı sığınmacı koruma programı, Çek Cumhuriyeti’nin yurtdışındaki insani yardımlarının mühim bir parçasını oluşturmaktadır. Çekya, internasyonal kuruluşlar yada mahalli ortaklar vasıtasıyla, dünya genelinde birçok minik yada büyük ölçekli projeye değişik kanallardan finansman sağlamaktadır. Bu anlamlı çalışmaya 2023 senesinde da devam etmeyi amaçlıyoruz. Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği (BMMYK)’nin Türkiye’deki Suriyeli ve Afgan mültecilere ilişkin olanlar da dahil bazı oldukca somut projeler, Çek Dışişleri Bakanlığı tarafınca halihazırda onaylanmış durumdadır. Bu projelerin temel amacı, yerli engelli vatandaşları da içeren hususi kapsamlı projeler yöntemiyle gerekseme sahibi engelli göçmenlerin yaşam koşullarını iyileştirmektir.Gördüğünüz suretiyle, zorlukların yanı sıra Türkiye ve Çekya ya da Avrupa’nın bir takım ortak çıkarları ve öncelikleri bulunmaktadır. Başarıya ulaşmış çözümlerin sadece karşılıklı ortaklık ve anlayışla, kaynak ve sorumlulukların ve ek olarak aynı değerlerin paylaşılmasıyla sağlanabileceğinin bilincinde olmalıyız. Farklılıklara ve yanlış anlamalara bakmaksızın, gelecek nesillerimiz için barışçıl ve müreffeh bir Avrupa’yı şekillendirmek için dostluğumuzu ve işbirliğimizi devamlı olarak geliştirmeli ve güçlendirmeliyiz.Jiří Čistecký
Çekya İstanbul Başkonsolosu
Yoruma kapalı.