Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle 2 milyon 250 bin şahıs emekli olacak ve toplam emekli sayısı 15,3 milyona ulaşacak. İstihdamdaki iki kişiye bir emekli düşecek. Sigortalı çalışanların emeklilere oranı ise 1,5’in altına gerileyecek. Hali hazırda prim ödeyen sigortalı çalışanların emekli olmasıyla bu oran daha da aşağı düşecek. Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’e bakılırsa bu oran 3 olmalı.
Peki, Türkiye’de bir emekliye kaç çalışan düşüyor? Türkiye’de toplam emekli sayısı kaç?
Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) Ekim 2022 verilerine bakılırsa Türkiye’de emekli sayısı 13,1 milyon. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, EYT düzenlemesiyle 2 milyon 250 bin kişinin daha emekli olacağını deklare etti. Böylece toplam emekli sayısı 15,3 milyona ulaşacak.Türkiye’de çalışan sayısını ise iki kaynak açıklıyor; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), istihdamdakilerin sayısını, SGK ise sigortalı çalışan sayısını paylaşıyor.TÜİK’e bakılırsa Ekim 2022’de 15 yaş ve daha yukarı yaşlarındaki nüfusu sayısı ise 64,9 milyon. Bu kişilerin 34,7 milyonu işgücünde. Şu demek oluyor ki istihdamda yada işi olmayan. İstihdamdakilerin sayısı 31,2 milyon; işi olmayan sayısı ise 3,5 milyon.TÜİK’in 2021 yılı verilerine bakılırsa 15-64 yaş arasındaki nüfus sayısı ise 57,5 milyon.SGK’ya bakılırsa ise Ekim 2022’de toplam sigortalı sayısı 26,2 milyon şahıs. Sadece bunların 2,1 milyonu çırak, yetişmen ve kursiyer pozisyonunda. Bu kişiler sigortalı olmasına karşın emekli primi ödemiyor. Dolayısıyla devletin bu kişilerden emeklilik primi geliri yok. Bu yüzden sigortalı çalışan sayısını 24,2 milyon şahıs olarak alıyoruz.Emeklilerin sigortalı çalışanlara oranı ise yüzde 63. Şu demek oluyor ki 158 sigortalı çalışana rağmen 100 emekli var.Emekli sayısının emek verme çağı olarak kabuk edilen 15-64 yaş arası nüfusa oranı yüzde 27. Emekli sayısının 15 yaş ve üstü nüfusa oranı ise yüzde 24. Bu da 15 yaş ve üstündeki 4 kişiden birisinin emekli olduğu anlamına geliyor.
Prim ödeyenler sigortalı sayısından düşülünce oranlar değişecek
Öte taraftan EYT’den yararlanan 2 milyon 250 bin kişinin bir kısmı şu an sigortalı çalışan ve prim ödemeye devam ediyor. Net sayı açıklanmasa da bunların mühim bir kısmı emekli olunca sigortalı çalışan olmayacak. Şu demek oluyor ki emeklilik primi ödeyerek toplumsal güvenlik sistemine katkı verirken artık bu ödemeyi yapmayacaklar ve emekli maaşı almaya başlayacaklar.SGK’nın gelecek aylarda bu verileri açıklamasıyla etken sigortalı-emekli oranı değişecek.Ekim 2022’de sigortalı çalışan sayısını 24,2 milyon kabul etsek de esasında 300 bini aşan “öteki sigortalılar” bulunuyor. Bu kişiler ya emeklilik primi ödemiyor yada ayda 10 günden daha azca prim ödüyor.Bakan Alim “Minimum üç çalışanın bir emekliyi finanse edecek bir sistemin olması lazım” demişti. Buna “aktüeryal denge” deniliyor.
Emekli sayısı iyi mi değişti? 10 senede yüzde 55 artış
SGK verilerine bakılırsa 2009’de emekli sayısı 8,49 milyon idi. 2021 sonunda 12,85 milyonu aşan emekli sayısı EYT sonrası 15,34 milyona ulaşacak. Böylece 2013-2023 periyodunu kapsayan son 10 yılda emekli sayısı yüzde 55 artmış olacak.
Emeklilikte beklenen yaşam süresi: Türkiye, AB’den yüksek
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) verilerine bakılırsa 2020 senesinde Türkiye’de emeklilikte beklenen yaşam süresi 22,6 yıl. AB averajı ise 21,7 yıl.Türkiye’de emeklilikte beklenen yaşam süresi erkeklerde 20,2 yıl; hanımlarda ise 25,1 yıl.
Yoruma kapalı.